YA        YARGITAY ONBİRİNCİ HUKUK DAİRESİ

ESAS                            KARAR

1997/3263                     1997/5390 

Taraflar arasındaki davadan dolayı Beyoğlu 1. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen ...tarih ve ...sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 01.07.1997 gününde davacı avukatı K. Ö. ile davalı avukatı B. A. geldiler temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kere dosyada ki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü :

Davacı   vekili , müvekkiline ait 1.172.887,60 USD. ( Amerikan Doları ) değerindeki elektronik haberleşme techizatının İstanbul’ dan karayolu ile Azerbaycan’ ın Bakü şehrine taşınmasının , davalı R. Sigorta A.Ş. ile akdedilen abonman sözleşmesi ve 6620 nolu poliçe tahtında Nakliyat Sigortası teminatı altına alındığını , emtianın Institute Strike Clauses teminatı dahilinde sigortalandığını , sigortalı emtianın Azerbeycan’ ın Tavuz bölgesi civarında emtiayı taşıyan araçta meydana gelen patlama sonucunda tamamen zayi olduğunu , davalıya hasar ihbarı yapılmasına rağmen , davalının harp istisnasını ileri sürerek tazminatı ödemeye yanaşmadığını , davalının aleyhine girişilen icra takibine itiraz ederek takibi durdurduğunu ileri sürerek , davalının icra takibine yaptığı itirazın iptaline , alacağın %40 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı vekili cevabında , elde edilen bulgu ve belgelere göre, hasarın , sigortalı emtianın taşındığı araca  yerleştirilen bir bombanın patlaması sonucu meydana geldiğini , Emtea Nakliyat Sigortası Genel Şartlarının 2 / 3 maddesine göre bomba patlaması sonucu meydana gelen hasarların sigorta teminatı dışında kaldığını , olayın yakın sebebinin bomba patlaması olduğunun taraflarca kabul edildiğini , zira davacının tazmin talebini bu nedene dayandırdığını , böylece sigorta genel şartlarının bomba rizikosunun ayrıca müvekkilince kanıtlanmasına gerek bulunmadığını , Sigorta Genel Şartları ile teminatı dışına çıkarılan bir rizikonun özel şartlardaki bir madde ile teminat içerisindeki bulunduğu yolundaki iddianın ise, davacı tarafından kanıtlanması gerektiğini , ayrıca bomba olayının harp hali nedeniyle de sigorta teminatı dışında kaldığını savunarak , davanın reddini istemiş ve ayrıca talep edilen tazminatın belirli ve likit olmadığından , icra inkar tazminatı da istenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece , iddia , savunma , dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre ; davacıya ait olan ve davacı sigorta şirketlerince Emtea Nakliyat Sigorta poliçesi ile teminat altına alınan elektronik haberleşme techizatının kamyon ile İstanbul’ dan Bakü’ ye taşınması sürecinde , 24.02.1996 tarihinde kamyonun Türközü sınır kapısından Gürcistan’ a giriş yaptığı , burada Rus sınır koruma birimleri tarafından incelenmek üzere araca el konulduğu ve günlerce orada bekletildiği uzmanlarca araştırma yapıldığı , daha sonra aracın yola çıkmasına izin verilerek hiç durmadan Gürcistan’ ı  terk etmelerinin istendiği , 14 saat sonra kamyonun Azerbaycan’ a giriş yaptığı , Tavuz kentine geldiğinde aracın arka tarafında kuvvetli bir patlama olduğu sigortalı emteanın tamamen hasarlandığı  , resmi makamlarca yapılan araştırmada elde edilen bulgulara göre patlamanın saatli bomba olmasının kuvvetli muhtemel görüldüğü , Nakliyat sigortası Poliçesi Genel Şartlarının 2/son maddesine göre harp rizikoları , terör eylemleri ve bomba hasarları sigorta teminatı dışında ise de , 28. maddeye göre özel şartlar , genel şartlardan önce uygulanacağından abonman sözleşmesine ekli  İnstitute Cargo Clauses ve İnstitute Strike Clauses ( Cargo ) şartlarının öncelikle uygulanacağı , İnstitute Strike Clauses’ a göre terör hasarlarının teminat dahilinde olduğu , dosyadaki delillerle göre hasarın sigorta teminatı kapsamında bulunmayan harp rizikosundan kaynaklandığını kanıtlamaya yeterli olmadığı bu hususun ispat yükünün davalıda olduğu , patlamanın bomba sonucu meydana geldiği anlaşılmakla birlikte , bombanın kim tarafından hangi amaçla yerleştirildiğinin tespit edilmediği , araca bomba yerleştirilmesinin Rusya ile Çeçenistan savaşına bağlantılı olduğunu söylemenin mevcut kanıtlara göre mümkün olmadığı , bu sebeplerle davalının , icra takibine yaptığı itirazın haklı olmadığı , hasarın sigorta teminatı kapsamında olup olmadığını yargılamayı gerektiğinden davacının icra takibine yapılan itirazın iptaline , inkar tazminatı isteğinin ise reddine karar verilmiştir.

Kararı , taraflar temyiz etmişlerdir. Dosyada ki yazılara , kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve sigortalı emteanın taşındığı araçta bomba patlaması ile harp halinde olmayan Azarbaycan’da    oluşan riziko sebebiyle  Institute Strike Clauses teminatı ile güçlendirilmiş İnstitute Cargo Clauses ( All Risk ) teminatı özel şartlı taşıma sigortasında , isgorta poliçesinde teminat dışı bırakılan harp halinin yorum yolu ile harp halinde olmayan bir ülkede uygulanmak suretiyle sigorta ettiren aleyhine genişletilmesi bu tür sigortanın amacına ters düşmesi nedeniyle doğru bulunmasına göre mahkemenin bu tür rizikonun sigorta teminatı içerisinde kaldığının kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığından davalı sigortalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle kararın onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ: yukarıda açıklanan nedenlerle sigorta vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle kararın ONANMASINA , 419.000 lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubuyla temyiz eden davacıdan alınmasına , 3.448.590,00 lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubuyla temyiz eden davalıdan alınmasına , 20.000,00 er lira duruşma vekillik ücretinin taraflardan alınarak yek diğerine verilmesine , 03.07.1997 tarihinde oybirliğinde karar verildi. ( Av. Kamil ÖZBASAN arşivinden)